Lisansüstü Öğrenciler ve Araştırmacılar İçin Öneriler
Lisansüstü tez çalışması bilimsel bir araştırma projesi olduğu gibi değerlendirme süreci sonucunda verilen diploma ile elde edilen bir akademik unvanın gereklilikleri arasında yer almaktadır. Bu nedenle lisansüstü öğrencilerin ve araştırmacıların akademik dürüstlüğe ve bilimsel araştırmanın etik ilkelerine riayet etmeleri beklenir.
Lisansüstü tezler, danışmanlarının gözetimi ve rehberliğiyle öğrenciler tarafından gerçekleştirilen araştırmaların, kendi ifadeleriyle aktarıldığı akademik çalışmalardır. Akademik dürüstlüğün evrensel bir ilkesi olarak, üniversitemizde de bir öğrenci tarafından sunulan herhangi bir değerlendirmenin, yalnızca kendi çalışmasına dayanması gerekmektedir. Başka bir kaynaktan elde edilen metin veya diğer medya türlerinin, uygun atıf verilmeksizin kullanılması kesinlikle kabul edilemez. Bir lisansüstü tez çalışmasının jüri üyeleri tarafından değerlendirilmesi, bir ‘ölçme ve değerlendirme’ sürecidir.
Lisansüstü öğrenciler, tez çalışmalarında YZ araçlarını kullanırken bu kılavuzdaki ilkelere özellikle dikkat etmelidir.
Öğrenciler ve danışmanlar;
1. Üniversitenin öğrenme, öğretme, değerlendirme ve geri bildirim için YZ kullanımına ilişkin ilkelerine, kılavuzlarına ve kendi çalışma alanları içerisinde YZ kullanımına dair kabul edilen normlara (örneğin dergilerin yayın politikaları, vb.) aşina olmalıdır.
2. Tez çalışmaları ve diğer bilimsel araştırma süreçlerinde YZ araçlarını kullanmadan önce, olası sorunları ve kaygıları paylaşıp tartışır.
3. YZ araçlarının bazı kullanım biçimlerinin kabul ve tavsiye edilmediğini, bu kılavuz kapsamında esneklik olsa bile böyle kullanımların tezin savunulmasını güçleştirebileceğini kabul eder.
Öğrenciler;
4. Tez çalışmalarında YZ araçlarını, bu kılavuzda belirtilen kullanım şekilleriyle tutarlı olmak ve tezde uygun şekilde beyan etmek koşuluyla kullanabilir.
5. Çalışmalarında YZ araçlarını hangi amaçla ve nasıl kullandığını beyan eder (bkz. Beyan Formu) ve sundukları tezin içeriğinde YZ araçlarının kullanımı ile ilgili doğabilecek problemlerde tüm sorumluluğunu üstlenir.
Jüri üyeleri;
6. Bir öğrencinin tezinin tümünü veya herhangi bir bölümünü bir YZ aracına yüklememeli veya tezi değerlendirirken harici bir YZ tespit yazılımı kullanmamalıdır.
7. Önyargı riskine karşı değerlendirme yapılırken yalnızca nesnel kanıtlara dayalı bir yaklaşım benimsenmeli ve varsayımlara dayanarak tezde YZ kullanıldığına dair nihai karara varılmamalıdır.
Bunları Yapın:
- Etik standartlara uyun: Araştırmalarınızda YZ kullanımının etik boyutlarını göz önünde bulundurun ve açık bir şekilde raporlayın.
- Kendinizi ve çalışmalarınızı geliştirin: Alanınızdaki gelişmeleri takip ederek, YZ’yi daha verimli ve yenilikçi araştırmalarda kullanmaya çalışın.
- Sonuçları doğrulayın: YZ’nin sağladığı sonuçları insan değerlendirmesi ile karşılaştırın ve doğruluğunu test edin.
Bunlardan Kaçının:
- Aşırı derecede güvenmeyin: YZ tarafından sağlanan sonuçları sorgulamadan kabul etmeyin; her zaman doğruluğunu kontrol edin.
- Veri gizliliğini göz ardı etmeyin: Araştırmalarınızda YZ araçları kullanırken veri gizliliğine dikkat edin ve onay alın.
- Uzman desteği olmadan veri analizinde kullanmayın: YZ araçlarını veri analizi, modellemeler ve öngörüler oluşturmak için kullanabilirsiniz. Ancak YZ araçları veri analizini otomatize edebilmelerine rağmen yanlış istatistiksel yöntemleri önerebilir ve bu yöntemlerle analiz yapabilir. YZ araçları ile manipülatif sonuçlar üretilebilir veya yanlış ve yönlendirici sonuçlar elde edilebilir. Bu nedenle, tüm analiz adımlarını uzman desteği alarak tamamlayın.
- Sonuçları yeterince incelemeden yayınlamayın: YZ sonuçlarına dayalı bulgularınızı her zaman insan kontrolünden geçirerek ve bilimsel yöntemlerle doğruladıktan sonra yayımlayın.